باز کردن مجرای اشکی (داکریوسیستومی) یک روش جراحی است که به کمک آندوسکوپی DCR انجام می‌شود. این روش به منظور درمان برخی مشکلات چشمی مانند بیماری‌های التهابی یا رفع انسداد مجرای اشکی انجام می‌شود. در این روش، پزشک با استفاده از یک دستگاه اندوسکوپ (یک نوع تلسکوپ کوچک) از طریق یک سوراخ کوچک در نزدیکی ناحیه چشم بافت را بریداری می‌کند و به مجرای اشکی دسترسی پیدا می‌کند. سپس با استفاده از ابزارهای جراحی از جمله لیزر، بافت‌های خودی را بریداری می‌کند و از مجرای اشکی باز شده ردیابی می‌کند.
این روش به دلیل کمتر بودن زمان و درد در مقایسه با روش‌های جراحی سنتی مورد توجه قرار گرفته است. با این حال، همه موارد نیاز به جراحی با این روش ندارند و پزشک باید تصمیم بگیرد که آیا این روش مناسب است یا خیر.
آناتومی مجاری اشک چیست؟
مجاری اشک شامل سه بخش اصلی است که از چشم شروع شده و به بینایی و انفصال نقطه‌ای (در قسمت پایینی بین دو دهانه بینی) ختم می‌شود. این سه بخش به ترتیب زیر هستند:
- کانال اشکی: این بخش شامل یک لوله باریک است که از نقطه شروع در زاویه داخلی چشم شروع می‌شود و به انفصال نقطه‌ای در ناحیه پایینی داخلی بینی ختم می‌شود. این بخش از مجرای اشک از نظر اندازه و قطر کوچکترین بخش است.
- ساک اشکی: این بخش از مجرای اشک، یک کیسه کوچک است که در قسمت بالایی چشم واقع شده و به کانال اشکی وصل می‌شود.
- لوله اشکی: این بخش از مجرای اشک شامل بخشی از لوله داخلی چشم است که از ساک اشکی شروع شده و به کانال اشکی ختم می‌شود.
داکریوسیستورینوستومی در چه شرایطی انجام می‌شود؟
داکریوسیستورینوستومی یک روش جراحی است که برای درمان داکریوسیستیت ( التهاب و یا عفونت مجرای اشک ) و داکریوسیستوسل ( آب سیست بین مداوم مجرای اشک) استفاده می شود. در این روش، با استفاده از اندوسکوپی نازایی، قسمت پایینی مجرای اشک باز شده و داخلی مجرا تمیز شده و مواد غیرضروری و عفونت زا حذف می‌شوند. سپس با گذاشتن یک کاتتر خاص درون مجرا، رفع خلل در مجرای اشک و رفع علائم مربوط به آن انجام می‌شود.
- مشکلات مادرزادی (ممکن است فردی با سیستم مجاری اشک رشد نکرده یا ناقص متولد شود)
- داکریوسیستیت عود کننده (عفونت کیسه اشکی)
- کانالیکولیت (التهاب کانال، یک مجرای کوتاه نزدیک گوشه داخلی پلک‌ها که از طریق آن اشک به داخل کیسه تخلیه می‌شود)
- داکریولیتیازیس (التهاب ناشی از ایجاد سنگ‌های کوچک در سیستم مجرای اشک)
- تومورهای سیستم اشکی
- آسیب شناسی انسداد تخلیه بینی
- ضربه
- جراحی قبلی
- علل غیرقابل شناسایی
آندوسکوپی DCR به چه صورت انجام می‌شود؟
آندوسکوپی DCR (Endoscopic Dacryocystorhinostomy) یک روش جراحی است که برای درمان انسداد مجرای اشکی استفاده می‌شود. در این روش، پزشک با استفاده از یک دستگاه آندوسکوپی (یک دستگاه با لوله باریک و انعطاف پذیر) و ابزار جراحی ویژه، به ناحیه اطراف مجرای اشکی دسترسی پیدا می‌کند. نحوه انجام آندوسکوپی DCR به شرح زیر است:
بیهوشی موضعی یا عمومی
در حین انجام عمل جراحی DCR (افتراق داکریوسیستورینوستومی) بیهوشی عمومی یا موضعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. انتخاب نوع بیهوشی بستگی به شرایط بیمار، نوع جراحی و توصیه پزشک دارد. در بعضی موارد، بیهوشی موضعی با تزریق مواد بیهوش کننده به منطقه یا دور چشم می‌تواند کافی باشد. در موارد دیگر، بیهوشی عمومی مورد استفاده قرار می‌گیرد تا بیمار در طول عمل جراحی در حالت بی‌دردی باشد. بیمار قبل از عمل جراحی به طور کامل با تیم پزشکی مشورت می کند و تصمیم در خصوص نوع بیهوشی با توجه به شرایط وی گرفته می شود.
دسترسی به ناحیه مجرای اشکی
پزشک با استفاده از آندوسکوپی، به ناحیه مجرای اشکی دسترسی پیدا می‌کند. ابزار جراحی ویژه نیز از طریق آندوسکوپ وارد مجرای اشکی می‌شود.
برش در قسمت پایینی انف
پزشک یک برش کوچک در قسمت پایینی انف ایجاد می‌کند تا به مجرای اشکی دسترسی داشته باشد.
باز کردن مجرای اشکی
با استفاده از ابزار جراحی ویژه، پزشک انسداد مجرای اشکی را برطرف می‌کند و مجرای اشکی را باز می‌کند.
قرار دادن لوله انتهایی
پس از باز کردن مجرای اشکی، پزشک یک لوله انتهایی در داخل مجرای اشکی قرار می‌دهد تا جریان اشک را از مجرای اشکی به بینی هدایت کند.
جمع بندی بر آندوسکوپی DCR
آندوسکوپی DCR یک روش جراحی است که برای درمان انسداد مجرای اشکی انجام می شود. در این روش، دستگاهی به نام آندوسکوپ به کمک یک لامپ کوچک و دوربین مجهز شده است که تصاویر داخلی مجرای اشکی را دریافت کرده و به متخصص گوش، حلق، بینی و گلویی کمک می کند تا به صورت دقیق و دقیق تر انجام دهد. در این روش، یک شیلنگ نازک از طریق یک جراحی کوچک در بینی وارد مجرای اشکی می شود تا انسداد را برطرف کند. این روش با عوارض کمتری همراه است و به دلیل استفاده از بیهوشی موضعی، بیماران بلافاصله پس از عمل می توانند به خانه بازگردند.