سنگ غدد بزاقی پاروتید یک بیماری شایع است که در اثر تشکیل سنگ در مجرای غدد بزاقی پاروتید ایجاد می‌شود. غدد بزاقی پاروتید دو غده بزرگ در دو طرف صورت هستند که مسئول تولید بزاق هستند. بزاق برای هضم غذا، مرطوب کردن دهان و محافظت از دندان‌ها ضروری است.
سنگ غدد بزاقی پاروتید می‌تواند باعث درد، تورم، مشکل در جویدن و بلع و سایر علائم شود. در برخی موارد، سنگ غده بزاقی پاروتید می‌تواند منجر به عفونت گردد.
در این مقاله، به بررسی سنگ غدد بزاقی پاروتید از جمله علل، علائم، تشخیص، درمان و پیشگیری خواهیم پرداخت.
چه چیزی باعث می‌شود سنگ در غدد بزاقی پاروتید شما تشکیل شود؟
علت دقیق تشکیل سنگ غدد بزاقی پاروتید هنوز به طور کامل مشخص نیست. با این حال، عواملی وجود دارند که می‌توانند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند.
برخی از عللی که می‌توانند خطر ابتلا به سنگ غدد بزاقی پاروتید را افزایش دهند، عبارتند از:
• کمبود آب بدن: کمبود آب بدن می‌تواند باعث غلیظ شدن بزاق شود و خطر تشکیل سنگ را افزایش دهد.
• مصرف داروهای خاص: برخی از داروها، مانند داروهای ضدبارداری، می‌توانند باعث کاهش جریان بزاق شوند و خطر تشکیل سنگ را افزایش دهند.
• برخی بیماری‌های زمینه‌ای: برخی بیماری‌ها، مانند بیماری کیسه صفرا، می‌توانند خطر تشکیل سنگ را افزایش دهند.
• جراحی‌های قبلی در ناحیه دهان و گلو: جراحی‌های قبلی در ناحیه دهان و گلو می‌توانند باعث آسیب به مجاری بزاقی شوند و خطر تشکیل سنگ را افزایش دهند.
علاوه بر علل ذکر شده در بالا، عوامل دیگری نیز می‌توانند خطر ابتلا به سنگ غدد بزاقی پاروتید را افزایش دهند.
این عوامل عبارتند از:
• سن: سنگ غدد بزاقی پاروتید بیشتر در افراد بالای ۴۰ سال دیده می‌شود.
• جنسیت: سنگ غدد بزاقی پاروتید در مردان شایع‌تر از زنان است.
• سابقه خانوادگی: اگر یکی از اعضای خانواده شما به سنگ غدد بزاقی پاروتید مبتلا باشد، شما نیز در معرض خطر بیشتری قرار دارید.
• رژیم غذایی: رژیم غذایی کم فیبر و پر قند می‌تواند خطر تشکیل سنگ را افزایش دهد.
• سیگار کشیدن: سیگار کشیدن می‌تواند باعث کاهش جریان بزاق شود و خطر تشکیل سنگ را افزایش دهد.
سنگ غدد بزاقی پاروتید: نشانه‌ها و علائمی که باید بدانید
نشانه‌ها و علائم سنگ غدد بزاقی پاروتید عبارتند از:
• درد در ناحیه غدد بزاقی پاروتید: این درد معمولاً در ناحیه زیر گوش و در جلوی فک پایین احساس می‌شود. درد ممکن است شدید باشد و هنگام غذا خوردن یا جویدن تشدید شود.
• تورم غدد بزاقی پاروتید: غدد بزاقی پاروتید در دو طرف صورت قرار دارند. در صورت تشکیل سنگ در این غدد، ممکن است تورم در ناحیه زیر گوش و در جلوی فک پایین ایجاد شود.
• مشکل در جویدن و بلع: سنگ غدد بزاقی پاروتید می‌تواند باعث انسداد مجاری بزاقی شود. این امر می‌تواند باعث مشکل در جویدن و بلع شود.
• تب: در برخی موارد، سنگ غدد بزاقی پاروتید می‌تواند منجر به عفونت شود. عفونت می‌تواند باعث تب، درد و تورم بیشتر شود.
• تهوع و استفراغ: در برخی موارد، سنگ غدد بزاقی پاروتید می‌تواند باعث تهوع و استفراغ شود.
علائم سنگ غدد بزاقی پاروتید معمولاً ناگهانی و شدید ظاهر می‌شوند. در صورت بروز این علائم، باید به پزشک مراجعه کنید.
تب ممکن است ناشی از التهاب سنگ غده‌های بزاقی پاروتید باشد
چگونه سنگ غدد بزاقی پاروتید را تشخیص دهیم؟
تشخیص سنگ غدد بزاقی پاروتید معمولاً بر اساس معاینه فیزیکی و انجام آزمایشات تصویربرداری انجام می‌شود.
در معاینه فیزیکی، پزشک ناحیه غدد بزاقی پاروتید را معاینه می‌کند. پزشک ممکن است تورم، درد یا حساسیت در این ناحیه را احساس کند.
همچنین، آزمایش تصویربرداری می‌تواند به پزشک کمک کند تا سنگ غدد بزاقی پاروتید را تشخیص دهد و اندازه و محل آن را تعیین کند. آزمایشات تصویربرداری عبارتند از:
• سونوگرافی: سونوگرافی یک روش تصویربرداری غیرتهاجمی است که از امواج صوتی برای ایجاد تصاویر از اندام‌ها و بافت‌ها استفاده می‌کند.
• سی تی اسکن: سی تی اسکن یک روش تصویربرداری است که از اشعه ایکس برای ایجاد تصاویر مقطعی از بدن استفاده می‌کند.
• MRI: MRI یک روش تصویربرداری است که از امواج مغناطیسی برای ایجاد تصاویر از اندام‌ها و بافت‌ها استفاده می‌کند.
در برخی موارد، پزشک ممکن است آزمایش‌های دیگری را نیز برای تشخیص سنگ غدد بزاقی پاروتید تجویز کند. این آزمایشات عبارتند از:
• آزمایش بزاق: این آزمایش می‌تواند به پزشک کمک کند تا وجود سنگ را در بزاق تشخیص دهد.
• آزمایش خون: این آزمایش می‌تواند به پزشک کمک کند تا عفونت را تشخیص دهد.
MRI می‌تواند به عنوان یکی از روش‌های تشخیص برای تصویربرداری سنگ غده‌های بزاقی پاروتید استفاده شود.
چگونه سنگ غدد بزاقی پاروتید را درمان کنیم؟
درمان سنگ غدد بزاقی پاروتید به اندازه و محل سنگ بستگی دارد. در برخی موارد، سنگ‌های کوچک غدد بزاقی پاروتید ممکن است به طور خود به خود از بین بروند. در این موارد، پزشک ممکن است درمان‌های خانگی را توصیه کند. این درمان‌ها عبارتند از:
• مایعات فراوان مضرف کنید : نوشیدن مایعات فراوان می‌تواند به رقیق شدن بزاق و کمک به دفع سنگ کمک کند. توصیه می‌شود روزانه حداقل ۸ لیوان آب بنوشید.
• استفاده از کمپرس گرم: استفاده از کمپرس گرم می‌تواند به کاهش درد و تورم کمک کند. برای این کار، یک حوله را در آب گرم خیس کنید و آن را روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید.
• ماساژ غدد بزاقی: ماساژ غدد بزاقی می‌تواند به حرکت سنگ و دفع آن کمک کند. برای این کار، انگشتان خود را روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید و به آرامی آن را ماساژ دهید.
در صورت عدم موفقیت درمان‌های خانگی، پزشک ممکن است درمان‌های پزشکی را توصیه کند. این درمان‌ها عبارتند از:
• داروهای مسکن: داروهای مسکن می‌توانند به کاهش درد و تورم کمک کنند. داروهای مسکن بدون نسخه، مانند ایبوپروفن یا استامینوفن، می‌توانند برای درمان درد و تورم ناشی از سنگ غدد بزاقی پاروتید استفاده شوند. در صورت شدید بودن درد، پزشک ممکن است داروهای مسکن قوی‌تری مانند تریامسینولون یا کدئین را تجویز کند.
• آنتی بیوتیک‌ها: آنتی بیوتیک‌ها می‌توانند عفونت را درمان کنند. در صورت بروز عفونت، پزشک ممکن است آنتی بیوتیک‌های خوراکی یا تزریقی را تجویز کند.
• جراحی: جراحی آخرین راه حل برای درمان سنگ غدد بزاقی پاروتید است. در جراحی، سنگ برداشته و معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود.
ماساژ غدد بزاقی می‌تواند برای کاهش درد و التهاب در سنگ غده‌های بزاقی پاروتید مفید باشد
عوارض سنگ غدد بزاقی پاروتید
در برخی موارد، سنگ غدد بزاقی پاروتید می‌تواند منجر به عوارض جدی شود. این عوارض عبارتند از:
• عفونت
عفونت یکی از شایع‌ترین عوارض سنگ غدد بزاقی پاروتید است. عفونت می‌تواند باعث درد شدید، تورم و تب شود. در برخی موارد، عفونت می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن نیز سرایت کند.
• انسداد مجاری بزاقی
انسداد مجاری بزاقی می‌تواند باعث خشکی دهان و مشکلات دندانی شود. خشکی دهان می‌تواند باعث پوسیدگی دندان و سایر مشکلات دندانی شود.
• آسیب به غدد بزاقی
در برخی موارد، سنگ غدد بزاقی پاروتید می‌تواند باعث آسیب دائمی به غدد بزاقی شود. این آسیب می‌تواند باعث خشکی دهان شود.
برای جلوگیری از این عوارض، مهم است که در صورت بروز علائم سنگ غدد بزاقی پاروتید به پزشک مراجعه کنید.
جمع‌بندی
سنگ غدد بزاقی پاروتید یک بیماری شایع است که می‌تواند باعث درد، تورم، مشکل در جویدن و بلع و سایر علائم شود. درمان سنگ غدد بزاقی پاروتید به اندازه و محل سنگ بستگی دارد. در برخی موارد، سنگ‌های کوچک غدد بزاقی پاروتید ممکن است به طور خود به خود از بین بروند. همچنین، در صورت عدم موفقیت درمان‌های خانگی، پزشک ممکن است درمان‌های پزشکی یا جراحی را توصیه کند.
برای پیشگیری از سنگ غدد بزاقی پاروتید، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
• مایعات زیاد بنوشید
• داشتن رژیم غذایی سالم
• پرهیز از سیگار کشیدن
در صورت بروز علائم سنگ غدد بزاقی پاروتید، مهم است که به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص و درمان مناسب دریافت کنید.