.مجرای اشکی یک سیستم دفاعی مهم برای چشم است. این سیستم اجازه می دهد تا اشک ها از چشم خارج شوند و سطح چشم را تمیز نگه دارند. بسته شدن مجرای اشکی می تواند منجر به ناتوانی در خروج اشک ها و کاهش تولید و جریان اشک ها شود. این مسدودیت می تواند تورم و التهاب در منطقه چشم و پوست اطراف چشم را نیز ایجاد کند. بسته شدن مجرای اشکی دلایل مختلفی دارد. از جمله این دلایل میتوان به عفونت های چشم، بیماری های التهابی، آسیب های فیزیکی و یا عوارض دارویی اشاره کرد. در صورت بسته شدن مجرای اشکی در بزرگسالان ،توصیه میشود به چشم پزشک مراجعه و برای تشخیص و درمان مناسب علت بسته شدن مجرای اشکی اقدام کنید.
دلایل بسته شدن مجرای اشکی در بزرگسالان
بسته شدن مجرای اشکی در بزرگسالان ممکن است به دلایل مختلفی از جمله عوامل زیستی، عفونی، عوارض دارویی و یا آسیب های فیزیکی اتفاق بیفتد. برخی از دلایل شایع شامل موارد زیر می باشند:
بلوک و یا انسداد مجرای اشکی
این موضوع ممکن است به دلیل تودههای غیر عادی در مجرای اشکی یا انسداد آن رخ دهد. تودههای غیر عادی میتوانند شامل سنگهای اشکی، سایر رشتهها و مواد بیرونی باشند. بلوک شدگی مجرای اشکی باعث مسدود شدن مسیر عبور اشک از چشم به بینی میشود، که در نتیجه به بلندی اشکها و تورم چشم منتهی میشود.
درمان برای بلوک شدگی مجرای اشکی بستگی به علت اصلی انسداد دارد. در برخی موارد، تودههای کوچک میتوانند با استفاده از قطرهها یا مداخلات غیرجراحی مانند تجویز داروها حل شوند. اما در موارد جدیتر، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید تا تودههای بزرگتر یا انسدادهای جدیتر را برطرف کند. همچنین، پس از درمان، پیگیری و مراقبتهای مداوم ممکن است لازم باشد تا از بازگشت این مشکل جلوگیری شود. بنابراین، مشکلات مرتبط با بلوک شدگی مجرای اشکی نیاز به توجه و مراقبت دقیق دارند تا به بهبودی و حفظ سلامت چشمها کمک شود.
عفونت چشم
عفونت چشم می تواند باعث بسته شدن مجرای اشکی شود. به این دلیل که در اثر عفونت، بافت های چشم و پوست اطراف آن به صورت تورم و التهاب شده و می توانند مانع از جریان آزاد اشک شوند. عفونت چشم ممکن است در ناحیه قرنیه، پلک، لایه های داخلی چشم و اطراف چشم ایجاد شود و باعث تورم ، التهاب در این مناطق شود. در برخی موارد عفونت های چشمی می توانند باعث ایجاد خارش، سوزش و درد در ناحیه چشم شوند. توجه داشته باشید لمس بیشتر باعث افزایش خطر بروز التهاب در ناحیه پوستی اطراف چشم می شود.
این نوع عفونتها معمولاً به عنوان “کراتیت” یا “کانژنکتیویت” شناخته میشوند و میتوانند از طریق باکتریها، ویروسها یا سایر عوامل عفونی به چشم وارد شوند. علائم عفونت معمولاً شامل ترشحات چشمی زرد یا سبز، قرمزی، سوزش و درد در چشم میشوند. اگر این عفونتها نادرست درمان نشوند، میتوانند به تعفن مجرای اشکی و یا حتی به بسته شدن مجرای اشکی در بزرگسالان و کودکان شوند.
درمان عفونتهای چشمی به وسیله پزشک انجام میشود و ممکن است داروهای ضدباکتری یا ضدویروسی تجویز شوند، بسته به نوع عامل عفونتی. همچنین، شستشوی دورهای چشمها با محلولهای ضدعفونی میتواند به تسریع فرآیند بهبودی کمک کند. در موارد شدیدتر، پزشک ممکن است نیاز به اجرای مداخلات جراحی داشته باشد تا مجرای اشکی را باز کند یا تخلیه عفونتها را انجام دهد. اهمیت تشخیص و درمان سریع عفونتهای چشمی برای جلوگیری از مشکلات جدی و بسته شدن دائمی مجرای اشکی بسیار حائز اهمیت است.
بیماری های التهابی
بیماریهای التهابی چشم ممکن است باعث بسته شدن مجرای اشکی شوند، به دلیل اینکه التهاب می تواند منجر به تورم و انسداد مجرای اشکی شود. یکی از بیماریهای التهابی چشم، سندرم چشم خشک است که در آن مجرای اشکی که آب دیده را به پلکها منتقل میکند، دچار انسداد میشود و باعث بروز علائمی مانند خشکی چشم، درد و سوزش، قرمزی و تحریک در چشم میشود.
همچنین بعضی از بیماریهای التهابی چشم مانند ابتلا به افتالمیک که در آن بافتهای چشمی دچار التهاب شده و باعث آسیب به بافتهای مجاری اشکی میشود. این باعث کاهش ترشح اشک و در نتیجه بسته شدن مجرای اشکی میشود. درمان این بیماری ها باید توسط پزشک چشم پزشکی انجام شود .این درمان ها شامل استفاده از داروهای ضد التهاب، آنتیبیوتیک و مراقبت های چشمی است. مراقبت هایی مانند اسپری آب شور و کاهش استفاده از کامپیوتر و دستگاه های الکترونیکی میشود.
التهاب چشم یا کراتیت عبارت است از التهاب یک یا چند لایه از چشم که میتواند به شکل موقتی یا مزمن اتفاق بیافتد. این التهاب ممکن است ناشی از عوامل مختلفی مانند عفونتهای ویروسی یا باکتریایی، آلرژیها، یا عوامل محیطی باشد. همانطور که گفتیم علائم کراتیت میتوانند شامل قرمزی چشم، ترشحات چشمی، سوزش، خارش و احساس آبچشمی باشند.
درمان کراتیت بستگی به نوع آن دارد. برای کراتیت عفونی، ممکن است به داروهای ضدعفونی نیاز باشد. در مورد کراتیت آلرژیک، آنتیهیستامینها و دیگر داروها ممکن است به کنترل علائم کمک کنند. تهیه و استفاده از تاج محافظی و ایجاد محیطهای تمیز و آب و صابون برای شستشوی دورهای چشمها نیز میتواند به بهبود علائم کراتیت کمک کند. مهمترین نکته این است که به دلایل التهاب چشم دقت شود و در صورت ادامه یا تشدید علائم، حتما به پزشک چشمپزشک مراجعه شود.
آسیب های فیزیکی مجرای اشکی
آسیب هایی مانند ضربه به چشم، احتمالاً باعث آسیب به بافت های چشمی و مجرای اشکی می شود. به عنوان مثال، ضربه به چشم می تواند باعث شکستگی استخوان های محیطی چشم و شکستگی مجرای اشکی شود. از طرفی، اگر ضربه باعث انسداد مجرای اشکی شود، این می تواند باعث بسته شدن مجرای اشکی شود. همچنین، عفونت های داخل چشم ناشی از آن می تواند باعث التهاب مجرای اشکی شود و در نتیجه باعث بسته شدن مجرای اشکی شود.
روش های درمانی آسیب های فیزیکی
در صورتی که بافت های داخلی چشم یا مجاری اشکی دچار آسیب شده باشند، پزشک معمولاً از روش های درمانی مانند جراحی برای درمان آسیب استفاده می کند. همچنین، برخی از روش های پیشگیری مانند استفاده از ماسک چشمی در شرایط خاص می تواند به عنوان پیشگیری از آسیب های فیزیکی و بسته شدن مجرای اشکی مفید باشد.
تروماها و آسیبهای جلدی و سطوح چشمی میتوانند به طور مستقیم به مجرای اشکی آسیب برسانند و باعث بلندی اشکها و بسته شدن این مجرا شوند. این آسیبها ممکن است ناشی از ضربههای مستقیم به چشم یا یک آسیب کوچکتر باشند که در طول زمان منجر به التهاب و تورم شود.
درمان آسیب های فیزیکی که منجر به بسته شدن مجرای اشکی در بزرگسالان و کودکان میشود بستگی به شدت آسیب و مکان آسیب دیدگی دارد. در برخی موارد، تروماها خودبخود بهبود مییابند و نیازی به درمان جراحی نیست. اما در موارد جدیتر، پزشک ممکن است به جراحی برای بازسازی مجرای اشکی و حذف آسیبهای جدی نیاز داشته باشد. در هر صورت، ارائه سریع مراقبت پزشکی در صورت تروما یا آسیب چشمی بسیار حائز اهمیت است تا برای جلوگیری از عوارض جدی مانند بسته شدن دائمی مجرای اشکی اقدام شود.
تاثیر سن در بسته شدن مجرای اشکی در بزرگسالان
بیماری هایی مانند چشم خشکی، اختلالات التهابی و عفونی در چشم و بیماری های دیگر می توانند نیز باعث بسته شدن مجرای اشکی شوند. علاوه بر این، سن می تواند باعث بروز برخی از بیماری های مرتبط با مجرای اشکی شود، مانند عفونت های مزمن چشمی، که ممکن است تحت درمان مناسب باشند، اما اگر درمان نشوند، می توانند باعث بسته شدن مجرای اشکی شوند.
بالارفتن سن یکی از عواملی است که میتواند به بسته شدن مجرای اشکی منجر شود. با پیشروی در سن، ساختارهای چشمی نیز تحت تأثیر قرار میگیرند. این تغییرات شامل کاهش کارایی مجرای اشکی، کاهش تولید اشک و تغییرات ساختاری در مجرای اشکی میشوند. به همین دلیل، افراد مسنتر به بالا رفتن سن بیشتر در معرض خطر بسته شدن مجرای اشکی قرار دارند.
علاوه بر بالارفتن سن، عوامل دیگر نیز میتوانند نقش داشته باشند. مثلاً تغذیه نامناسب، عفونتها، و تاریخچه آلرژیها ممکن است تاثیرات منفی داشته باشند. برای حفظ سلامت چشم و جلوگیری از بسته شدن مجرای اشکی، افراد مسن باید به مراقبتهای پزشکی منظم و سلامتی چشمها توجه ویژهای داشته باشند. در صورت بروز هرگونه علائم ناراحتی چشمی یا تغییر در دید، مراجعه به پزشک چشمپزشک بسیار حائز اهمیت است تا تشخیص دقیق گرفته و اقدامات لازم به موقع انجام شود.
جمع بندی
از عوارض انسداد مجرای اشکی افزایش باعث افزایش خطر عفونت چشمی شود. در بزرگسالان، این عفونتها ممکن است شامل التهاب پلک، التهاب سطحی چشم، التهاب مخاطی چشم و غیره باشد. همچنین در طولانی مدت ممکن است باعث کاهش دید نیز شود از این رو توصیه می شود در سریع ترین زمان ممکن تحت دران قرار بگیرید.